_
สำนวนภาคเหนือ
สำนวนภาคเหนือโดยทั่วไปก็จะเป็นการสั่งสอน ลูกหลาน ซึ่งก็จะสอดแทรกแนวคิดและประสบการณ์ของผู้ที่ผ่านเหตุการณ์ต่างๆ มาก่อน ซึ่งก็เข้าใจได้ง่าย ภาษาก็เป็นภาษาท้องถิ่นล้านนา มีความไพเราะ อ่อนหวาน เป็นแบบฉบับของล้านนาแท้
สำนวนภาคเหนือ (ประพนธ์ เรืองณรงค์ , 2552, หน้า 17) กล้วยค้ำง่าม ง่ามค้ำกล้วย
หมายถึง ต้นกล้วยและไม้ง่ามต่างพึ่งพาอาศัยกัน
กินก่อนทาน มานก่อนแต่ง
หมายถึง กินอาหารก่อนถวายพระ มีครรภ์ก่อนแต่งงาน เป็นกระกระทำไม่ถูกขั้นตอน
กินเมื่อยามร้อน ฟ้อนเมื่อยามเมา
หมายถึง กินอาหารขณะที่ยังร้อน ฟ้อนรำขณะที่ยังมึนเมา เป็นการกระทำที่ถูกกาลเทศะ
กินแล้วหื้อเก็บ เจ็บแล้วหื้อจำ
หมายถึง กินอาหารแล้วให้รู้จักเก็บภาชนะ คนอื่นเขาทำให้เจ็บใจก็ให้ควรจดจำ
แก่ย้อนกินเข้า เถ้าย้อนเกิดเมิน
หมายถึง แก่เฒ่าเพราะกินข้าวและเกิดนาน
ของกินลำอยู่ที่คนมัก ของฮักอยู่ที่คนเปิงใจ
หมายถึง ของกินอร่อยอยู่ที่คนชอบ ของมีค่าของรักอยู่ที่คนพึงพอใจ
ขะยมดีย้อนตุ๊เจ้า ลูกเต้าดีเพราะพ่อแม่
หมายถึง ลูกศิษย์วัดจะดีเพราะพระภิกษุ ลูกเต้าจะดีเพราะพ่อแม่
เข้าจะเสี้ยงกินหวาน คนจะผลาญนอนอุ่น
หมายถึง ข้าวจะหมดย่อมกินอร่อย คนจะทุกข์ยากมักนอนอุ่นนอนสบาย
คนง่าวได้จา หม้อแกงหนาได้เดือด
หมายถึง คนโง่ได้พูด หม้อแกงที่หนาเดือดพล่าน ย่อมจะนานกว่าธรรมดา
คนเง่าบ่มี คนพญาดีก็ง่อม
หมายถึง คนโง่ไม่มี คนปัญญาดีก็เหงา
คนหมั่นตายหลังด้าน คนขี้คร้านตายหลังหัก
หมายถึง คนขยันทำงานจริงจังไปเรื่อยๆ แม้หลังจะด้านก็ทนได้ แต่คนขี้เกียจทำอะไร
จะให้เสร็จเร็ว เลยหามของหนักเกินกำลังหลังจึงหักตาย
คึดว่าตัวหลวกคือคนเง่า คึดว่าตัวเง่าคือคนหลวก
หมายถึง คิดว่าตัวฉลาดคือคนโง่ คิดว่าตัวโง่คือคนฉลาด
สำนวนภาคเหนือ
สำนวนภาคเหนือโดยทั่วไปก็จะเป็นการสั่งสอน ลูกหลาน ซึ่งก็จะสอดแทรกแนวคิดและประสบการณ์ของผู้ที่ผ่านเหตุการณ์ต่างๆ มาก่อน ซึ่งก็เข้าใจได้ง่าย ภาษาก็เป็นภาษาท้องถิ่นล้านนา มีความไพเราะ อ่อนหวาน เป็นแบบฉบับของล้านนาแท้
สำนวนภาคเหนือ (ประพนธ์ เรืองณรงค์ , 2552, หน้า 17) กล้วยค้ำง่าม ง่ามค้ำกล้วย
หมายถึง ต้นกล้วยและไม้ง่ามต่างพึ่งพาอาศัยกัน
กินก่อนทาน มานก่อนแต่ง
หมายถึง กินอาหารก่อนถวายพระ มีครรภ์ก่อนแต่งงาน เป็นกระกระทำไม่ถูกขั้นตอน
กินเมื่อยามร้อน ฟ้อนเมื่อยามเมา
หมายถึง กินอาหารขณะที่ยังร้อน ฟ้อนรำขณะที่ยังมึนเมา เป็นการกระทำที่ถูกกาลเทศะ
กินแล้วหื้อเก็บ เจ็บแล้วหื้อจำ
หมายถึง กินอาหารแล้วให้รู้จักเก็บภาชนะ คนอื่นเขาทำให้เจ็บใจก็ให้ควรจดจำ
แก่ย้อนกินเข้า เถ้าย้อนเกิดเมิน
หมายถึง แก่เฒ่าเพราะกินข้าวและเกิดนาน
ของกินลำอยู่ที่คนมัก ของฮักอยู่ที่คนเปิงใจ
หมายถึง ของกินอร่อยอยู่ที่คนชอบ ของมีค่าของรักอยู่ที่คนพึงพอใจ
ขะยมดีย้อนตุ๊เจ้า ลูกเต้าดีเพราะพ่อแม่
หมายถึง ลูกศิษย์วัดจะดีเพราะพระภิกษุ ลูกเต้าจะดีเพราะพ่อแม่
เข้าจะเสี้ยงกินหวาน คนจะผลาญนอนอุ่น
หมายถึง ข้าวจะหมดย่อมกินอร่อย คนจะทุกข์ยากมักนอนอุ่นนอนสบาย
คนง่าวได้จา หม้อแกงหนาได้เดือด
หมายถึง คนโง่ได้พูด หม้อแกงที่หนาเดือดพล่าน ย่อมจะนานกว่าธรรมดา
คนเง่าบ่มี คนพญาดีก็ง่อม
หมายถึง คนโง่ไม่มี คนปัญญาดีก็เหงา
คนหมั่นตายหลังด้าน คนขี้คร้านตายหลังหัก
หมายถึง คนขยันทำงานจริงจังไปเรื่อยๆ แม้หลังจะด้านก็ทนได้ แต่คนขี้เกียจทำอะไร
จะให้เสร็จเร็ว เลยหามของหนักเกินกำลังหลังจึงหักตาย
คึดว่าตัวหลวกคือคนเง่า คึดว่าตัวเง่าคือคนหลวก
หมายถึง คิดว่าตัวฉลาดคือคนโง่ คิดว่าตัวโง่คือคนฉลาด